Tokarzewski-Karaszewicz Michał

Zdjęcie z końca 1939 roku.

Pseudonimy: „Torwid”, „Stolarski”, "Doktor".

Dowódca Główny Służby Zwycięstwu Polsce, którą powołał 27 IX 1939 r. do 13 XI 1939 r.

Formalnie funkcję pełnił do marca 1940 rok. 

W marcu 1940 został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD podczas próby przekroczenia granicy niemiecko-sowieckiej. 

Dzieciństwo, Strzelec, Legiony i służba wojskowa

Urodził się 05 I 1893 r. we Lwowie. Syn Bolesława i Heleny z d. Lerch de Lerchensfeld.

Absolwent gimnazjum w Drohobyczu w 1913 r. Od 1913 studiuje na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, a od 1914 r. na UJ w Krakowie. W okresie studiów czynny w organizacjach niepodległościowych. 

Zdjęcie przedwojenne.

Był członkiem Polskich Partii Socjalistycznej -frakcji rewolucyjnej, Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego. Dowódca oddziałów ZS w Drohobyczu i Samborze, a także inspektor Okręgu Krakowskiego ZS w ramach, którego odbył elitarny kurs oficerski w Stróży, z prawem noszenia odznaki tzw. „Parasola”.
-Służbę wojskową odbywał w armii austriackiej, gdzie ukończył kurs oficerów rezerwy.
-Od VIII 1914 r. w Pierwszej Kompanii Kadrowej J. Piłsudskiego. Później w Legionach Polskich. Dowodził kolejno V , potem ?II batalionem 5 pp LP, potem VI batalionem 6 pp LP, a następnie dowodzi 5 pp LP.

-W X 1914 r. podczas bitwy pod Łaskami-Anielinem zostaje ciężko ranny.
-W X 1915 r. mianowany mjr piech.
-Podczas tzw. kryzysu w Legionach Polskich, w VII 1917 r., zostaje na krótko internowany w Beniaminowie.
-Następnie działa w strukturach Polskiej Organizacji wojskowej (POW) w Lublinie, potem na terenie Ukrainy i Białorusi, gdzie był trzykrotnie aresztowany m. in. w Moskwie przez władze bolszewickie. Zwolnienia zawdzięczał kontaktom Kazimierza Pużaka kierującego pracami PPS na terenie Rosji.
-W XI 1918 r. obejmuje w Krakowie dowództwo formowanego 5 pp Leg. Walczył na czele 5 pp leg. w grupie płk J. Stachiewicza z Ukraińcami o Przemyśl, a 19 XI 1918 r. zorganizował odsiecz dla walczącego Lwowa.
-Na początku 1919 r. dowodzi oddziałami polskimi walczącymi na południe od Lwowa.
-W VI 1919 r. mianowany płk piech.
-Podczas wojny polsko-bolszewickiej, w IV 1919 r., bierze udział w tzw. wyprawie wileńskiej w czasie, której dowodził brygadą w składzie 1 DP Leg.
-Po wojnie zostaje z-cą inspektora i szefem Departamentu Piechoty w MSWoj.
-W 1924 r. mianowany d-cą 19 DP, którą dowodził do 1926 r.
-Mianowany gen. bryg. ze starszeństwem od 15 VIII 1924 r.
-Po przewrocie majowym w V 1926 r. zostaje mianowany szefem Biura Personalnego MSWoj. i kierował nim do 1928 r.
-W latach 1928-1932 d-ca 25 DP z m. p. W Kaliszu.
-Od 1932 r. do 1936 r. d-ca DO III w Grodnie.
-W latach 1936-1938 d-ca DOK VI Lwów.
-W okresie 1938-1939 d-ca DOK VIII Toruń.

II wojna światowa

Podczas kampanii obronnej 1939 r. dowodzi Grupą Operacyjną w składzie Armii „Pomorze”. Walczył m. in. nad Bzurą, a potem w obronie Warszawy.

-Jeszcze rzed kapitulacją Warszawy, 27 IX 1939 r. stanął na czele organizowanej przez siebie Służby Zwycięstwu Polsce.
-W okresie 27 IX – 13 XI 1939 r. pełnił funkcję Dowódcy Głównego SZP. Formalnie zajmował ją dłużej, do początku marca 1940r, bowiem rozkazy o zmianach dotarły do kraju dopiero na przełomie 1939/40 r., a po tym okresie przekazywał organizację swojemu następcy.
-Po utworzeniu ZWZ mianowano go kmdtem ZWZ obszaru nr 3 Lwów pod okupacją sowiecką.
-W III 1940 r. aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD podczas próby przekroczenia granicy niemiecko-sowieckiej. i uwięziony pod przybranym nazwiskiem.
-Zwolniony z więzienia w VIII 1941 r.
-Od IX 1941 r. był d-cą 6 DP „Lwów” w Rosji w składzie Armii gen. w. Andersa.
-Następnie z-ca gen. W. Andersa.
-Po ewakuacji polskich oddziałów z Rosji na Bliski Wschód pełni funkcję z-cy d-cy Armii Polskiej na Wschodzie.
Awansowany 1 I 1943 r. do stopnia gen. dyw.

Na emigracji

Po zakończeniu wojny pozostaje na emigracji w Wielkiej Brytanii.

 

-Od 1946 r. był d-cą II KP.
-Od 1947 r. dowódca Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia w Wlk. Brytanii.

-Od 1954 r. pełni funkcje Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych i jest ministrem obrony narodowej w rządzie emigracyjnym.
-Mianowany 1 III 1964 r. gen. broni.  
-Zmarł 22 V 1964 r. w Casablance. Pochowany 05 VI 1964 r. na cmentarzu Brompton w Londynie.


Prywatnie, od 1925 r., wyznawca, a od 14 XI 1926 r., kapłan Kościoła liberalno-katolickiego. Był też jednym z najaktywniejszych polskich wolnomularzy. W 1937 uzyskał najwyższy w masonerii stopień wtajemniczenia.