Tewzadze Walerian

Zdjęcie przedwojenne.

Pseudonim: „Tomasz”.

Konspiracyjne nazwisko: Walery Krzyżanowski.

Stopień wojskowy: ppłk dypl.

Inspektorat Częstochowski AK, 7 Dywizja Piechoty AK.

Do Polski

Urodzony 10 lutego 1894 w Gruzji. Gruzin.
     Podczas I wojny światowej był kapitanem 8 Pułku Strzelców Kaukaskich. Aktywnie uczestniczył w walce o niepodległość Gruzji. W latach 1918-1921 współtworzył zręby armii Demokratycznej Republiki Gruzji. Przez pewien czas był też zastępcą szefa gruzińskiego wywiadu. Po inwazji bolszewików na Gruzję ewakuowany. W latach 20., przez Turcję i Niemcy, trafił do Polski.
     Został przyjęty do Wojska Polskiego, jako oficer kontraktowy. W latach 1923-1925 studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu studiów uzyskał tytuł naukowy oficera Sztabu Generalnego (od 1929 - oficera dyplomowanego). W 1928 rozpoczął służbę w Wojskowym Instytucie Geograficznym. W 1933 opublikował pracę "Kaukaz. Szkic Geograficzno-Opisowy".

II wojna światowa

     Podczas kampanii obronnej 1939r. walczył w obronie Warszawy, jako dowódca północnego odcinka. Odznaczony Orderem Virtuti Militari. Po kapitulacji w niewoli niemieckiej, z której później został zwolniony.
Po zwolnieniu z niewoli zmienił nazwisko na Walery Krzyżanowski, wstąpił do Armii Krajowej i przyjął pseudonim "Tomasz".

W latach 1943-1945 był szefem Referatu Operacyjnego Sztabu Inspektoratu AK Częstochowa.
W 1944r. (połowa lipca – wrzesień), w czasie akcji "Burza", był szefem sztabu 7 Dywizji Piechoty AK.
Po wojnie, pod nazwiskiem Walery Krzyżanowski, zamieszkał w Dzierżoniowie na Dolnym Śląsku.
Zmarł 13 grudnia 1985r. w Dzierżoniowie. Na jego grobie, znajdującym się na dzierżoniowskim cmentarzu parafialnym, wykuty jest napis: "Jako Gruzin chciałbym być pochowany w Gruzji, ale jestem szczęśliwy, że będę pochowany w ziemi szlachetnego i dzielnego Narodu Polskiego".