Powrót na teren inspektoratu
23 sierpnia 1944r. Komendant Okręgu Kielce podjął decyzję o przerwaniu akcji Zemsta. Jednocześnie poprosił aby Komendant Główny AK odpowiedział do dnia 25 sierpnia.
Mając nadzieję na szybką odpowiedź już 23 sierpnia Komendant Okręgu wydał rozkaz szczególny 11/2384 który wyznaczał zadania dla poszczególnych jednostek. W przypadku 7 DP zaplanowano co następuje:
„… Zgrupowanie Inspektoratu E. Obszar działania teren Inspektoratu E z zadaniem opanowania Częstochowy, wspólnie z pozostałymi siłami w terenie. Dowódca zgrupowania ściągnie swoje oddziały nadchodzące z rejonu koncentracji”.
Znamienne jest, że w rozkazie pisanym 23 sierpnia napisane jest, że: „Dowódca zgrupowania ściągnie swoje oddziały nadchodzące z rejonu koncentracji”. W tym dniu faktycznie większość z nich nie dotarła jeszcze na miejsce koncentracji.
W rozkazie zaplanowano, że odmarsz oddziałów nastąpi 24 sierpnia w godzinach popołudniowych, ale brak odpowiedzi Komendanta Głównego sprawił, że przesunięto jego wykonanie o jeden dzień. Rozkaz podawał także osie marszu dla poszczególnych jednostek. 7 DP miała maszerować przez Gowarczów – Rudę Maleniecką – Lasy Radoszyce do Włoszczowy.
Dowódca dywizji, płk Karol Gwido Kawiński „Czesław”, dokonał niezbędnych korekt trasy przemarszu i 25 sierpnia, po południu, bataliony oddzielnie wyruszyły do wyznaczonych rejonów na terenie Inspektoratu Częstochowa.
Zmiany personalne
Dowódca dywizji znajdował się w tym czasie przy I bat. 27 pp (kryptonim „Ryś”) i razem z nim udał się na teren Obwodu Radomsko.
Można przyjąć, że to właśnie w tym czasie zapadła decyzja o utworzeniu sztabu 27 pp. choć została ona wcielona w życie prawdopodobnie miesiąc później. Dowódca dywizji z całą pewnością odwiedził także II bat. 27 pp operujący na terenie Obwodu Częstochowa. Najczęściej przebywał jednak na terenie Obwodu Włoszczowa gdzie także prowadzono zapewne rozmowy nad powołaniem sztabu 74 pp. co ostatecznie nastąpiło na koniec września 1944r.
Bataliony otrzymały zadanie uzupełnienia stanów osobowych oraz szkolenie żołnierzy. Zalecono im także pełną gotowość do wykonania wyznaczonych zadań bojowych. Jednocześnie, od początku września, nastąpiło rozbudowanie sztabu dywizji oraz podległych mu służb, które osiągnęły wtedy stan ok. 70 ludzi.
Przygotowania do demobilizacji
5 października 1944r. dowódca dywizja ze względów konspiracyjnych zarządził zmianę kryptonimów jednostek dywizji. Odtąd zakonspirowane były w następujący sposób:
27 pp – „Wiesław”,
I batalion 27 pp – „Roślina”,
II batalion 27 pp – „Czata”
74 pp – „Chrobry”
I batalion 74 pp – „Las”
II batalion 74 pp – „Wojna”
Zdając sobie sprawę, że przetrwanie zimy w lasach jest niemożliwe już w dniu 8 października 1944r. dowódca dywizji wydał szczegółowy rozkaz w którym określał czas i miejsce melinowania żołnierzy poszczególnych kompanii. Częściowo plan ten został nawet wcielony w życie bowiem z początkiem III dekady października pluton ppor. Władysława Szokołowicza „Wiktor” z 6 kompanii II batalionu 74 pp został zdemobilizowany. Czas był ku temu najwyższy, bowiem na dzień 22 października, oba pułki liczyły 1335 żołnierzy. Dodać do tego należy jeszcze liczący ok. 70 osób sztab dywizji wraz ze służbami.
Ostatnie walki
Prawdopodobnie jako ostatnią koncentrację przed demobilizacją dowódca dywizji wyznaczył dla oddziałów 74 pp od dnia 24 października 1944r. w lasach koło Krzepina.
Dwa pierwsze dni pułk przechodził intensywne szkolenie, o którym zapewne zostali poinformowani Niemcy. Spowodowało to rozpoczęcie od dnia 27 października trzydniowych walk zakończonych rozformowaniem pododdziałów.
Sztab dywizji został rozformowany na koniec października 1944r., ale dowództwo utrzymywało kontakt z dowódcami zdemobilizowanych oddziałów.
Sztab dywizji
Na podstawie dostępnych materiałów udało nam się ustalić następującą obsadę personalną stanowisk w sztabie dywizji:
Dowódca dywizji:
- płk Karol Gwido Kawiński „Czesław” – od 20 lipiec 1944r.
Adiutant dowódcy dywizji:
- rtm. Henryk Jacuński „Nik" – od koniec lipca 1944r.
Szef Sztabu Dywizji:
- płk Tewzadze Walerian „Tomasz” – od koniec lipca 1944r.
Dowódca oddziału rozpoznawczego:
-por. Michał Ostrowski „Korab” – od wrzesień 1944r.
Kwatermistrz:
-ppor. Jarosław Tymowski „Doliwa” – od wrzesień 1944r.
Szef Sanitarny:
- ppłk. Tadeusz Wiśniewski „Wicher” – od wrzesień 1944r.
Szef Łączności:
-mjr Wesołowski „Brzoza” – od wrzesień 1944r.
Zwiad konny dywizji
Kryptonim „Wisienka”, utworzony pod koniec lipca 1944r. liczył około 30 żołnierzy.
Dowódca: ppor. Marian Nitecki „Pikador” - od koniec lipca 1944r.
Pluton osłony radia
Kryptonim „Morele”, utworzony prawdopodobnie we wrześniu.
Dowódca:
-ppor. NN „Stanisław” - od wrzesień 1944r. do?
-ppor. Tomasz Buliński „Marek” – od ? do koniec października 1944r.
Radiostacja
4 osoby obsługi – brak informacji o obsadzie.
Tabory
Cztery wozy taborowe – brak informacji o taborytach.
Źródła:
Opracowując powyższy tekst korzystaliśmy z następujących materiałów:
Borzobohaty W.: „Jodła”,
Komorowski K.: Operacja „Burza” i Powstanie Warszawskie,
Lis J., Kapczyński W., Niedbał J.” Kryptonimy „Hetman” i „Chrobry” Armii Krajowej,
Zieliński Z.: 7 Dywizja Armii Krajowej.