2 Dywizja Piechoty Legionów AK
Zgodnie z planem Odtwarzania Sił Zbrojnych w Okręgu Kielce AK podczas akcji Burza powstała 2 Dywizja Piechoty Legionów AK pod dowództwem ppłk. Antoniego Żółkiewskiego ps. „Lin”. Dywizja miała kryptonim „Pogoń”.
Poniżej przedstawiamy kalendarium działań, przemarszy i składu osobowego sztabu dywizji. Jednoczesnie przyznajemy, że wielu miejsc postoju nie jesteśmy pewni na 100 proc.
30 lipca – gajówka Żyznów
Literatura podaje, że dowódca 2 Dywizji Piechoty kwaterował w leśniczówce leśniczówka Żyznów w lasach klimontowskich. Problemem jest fakt, że takiej leśniczówki nie ma.
Zapewne wszystkim chodziło o dawna gajówkę Dąbrowa znajdującą się pomiędzy wioskami Samotnia, a folwarkiem Żyznów. Co ciekawe dziś faktycznie funkcjonuje nazwa gajówka Żyznów.
Z całą pewnością ppłk Antoni Żółkiewski „Lin” i tworzący się sztab 2 DP kwateruje pod ochroną 4. kompanii „Jędrusie” oraz zwiadu konnego dywizji organizowanego przez rtm. Karola Wickenhagena „Pobóg”.
ZOBACZ LOKALIZACJĘ
30/31 lipca – majątek Buczyna
Dowódca dywizji przeszedł do majątku Buczyna koło Bogorii. Majątek należał do rodziny Antoniego Wiktorowskiego „Kruk” (dowódca odtwarzanego 2 ppLeg.). Razem z dowództwem dywizji miejsce zakwaterowania zmieniła jego ochrona: 4. kompania „Jędrusie” oraz konny zwiad dywizji pod dowództwem rtm. Karola Wickenhagena „Pobóg”.
ZOBACZ NA MAPIE LOKALIZACJĘ MIEJSCA
31 lipca/1 sierpnia – Szumsko koło Rakowa
Ppłk. Żółkiewski przenosi siedzibę dowództwa 2 DP do majątku Szumsko koło Rakowa. Dowództwo kwateruje w tym miejscu do 8 sierpnia. Prawdopodobnie dowódca dywizji na kwaterę zajmuje dwór, a zabudowania folwarczne są siedzibą służb dywizyjnych i zwiadu konnego, który odpowiada jednocześnie za ochronę.
ZOBACZ NA MAPIE LOKALIZACJĘ MIEJSCA.
8/9 sierpnia
Oddziały dywizji przesunęły się w rejon: Nieskurzów – Wszachów – Stobiec. Nie wiemy były rozlokowane i gdzie kwaterował dowódca 2 DPLeg.
9/10 sierpnia
Oddziały dywizji przechodzą Pasmo Jeleniowskie i kwaterują biwakiem na zboczach gór Wesołówki i Witosławskiej.
11 sierpnia - Dębno
Wieczorem oddziały dywizji przechodzą na północ od Świętego Krzyża. Dowódca dywizji ze sztabem kwateruje prawdopodobnie w Dębnie. Można przyjąć, że w tym czasie ustalił się ostateczny kształt sztabu dywizji, który przedstawiamy na końcu kalendarium.
ZOBACZ LOKALIZACJĘ MIEJSCA NA MAPIE
15/16 sierpnia
Dowództwo dywizji przechodzi do wioski Siekierno. W najbliższej okolicy kwaterują też oddziały 2 i 3 pułku.
ZOBACZ LOKALIZACJĘ MIEJSCA NA MAPIE
18 sierpnia
Wieczorem dowództwo dywizji wymaszerowało na koncentracje do akcji Zemsta. Sztab 2 DP maszeruje przy batalionie „Nurta”. Podczas walki w Ostojowie przez cały czas znajduje się pod jego ochroną, także później kwateruje obok - odpoczynek na północ od gajówki Osieczno.
ZOBACZ MIEJSCE WALKI W OSTOJOWIE
19 sierpnia
Przed południem leśny biwak ok. 3 km na południe od wsi Sorbin. W okolicy (Świnia Góra i Rosochy) kwateruje także 4 ppLeg. ze składu dywizji.
19 sierpnia - wieczór
Wieczorem wymarsz dowództwa i obu pułków (4 pułk maszeruje osobno). Marsz przez Sorbin, doliną rzeczki Gilówki, do szosy Końskie – Skarżysko, którą przekroczono bez przeszkód w rejonie miejscowości Odrowąż. Linię kolejową Łódź – Skarżysko przekroczono bez problemów w rejonie miejscowości Sołtyków. W dalszym ciągu kontynuowano marsz, częściowo już w ciągu dnia trasą na południe od wsi Antoniów.
20 sierpnia
Sztab Dywizji i jej 7 batalionów znalazło się w najbliższej okolicy. Zakwaterowano w lasach na południe od Antoniowa.
Tego dnia oddziały są wizytowane przez płk Jana Zientarskiego „Mieczysława” – Komendanta Okręgu który jest także dowódcą Korpusu Kieleckiego AK. Stan dywizji to 3075 żołnierzy w tym 168 w sztabie i służbach dywizyjnych.
21 sierpnia
Ciężkim marszem 2 oraz 3 pułk przechodzą przez Hucisko i Rudków i zapadają na kwaterach: 2 pułk - Rusinów i Ruski Bród, a 3 pułk Kacprów. 4 pułk uwikłał się w walkę w Antoniowie i wieś Bryzgów osiągnął dopiero w nocy z 22/23 sierpnia.
23 sierpnia
Odprawa dowódców Korpusu Kieleckiego w tym także 2 DP w gajówce Promień koło Przysuchy. Zapada decyzja o zaprzestaniu wykonywania akcji Zemsta.
ZOBACZ LOKALIZACJĘ NA MAPIE
25-26 sierpnia
W godzinach popołudniowych 2DP opuściła miejsce koncentracji. Pułki maszerowały osobnymi trasami. Dowództwo dywizji znajdowało się przy 2 ppLeg. Maszerując przez Ruski Brud i Boków wieczorem dowództwo dotarło do wsi Paruchy. Po krótkim odpoczynku ruszono dalej. Nocnym marszem pułk dotarł do lasu w rejonie wsi Piekło. Ostatecznie oddziały zakwaterowały w okolicznych wioskach. Dowództwo dywizji i I batalion 2 ppLeg kwaterowały we wsi Strażnica.
ZOBACZ NA MAPIE LOKALIZACJĘ WIOSKI
27/28 sierpnia
Wieczorem 2 pułk, a wraz z nim dowództwo Dywizji przechodzi w lasy samsonowskie. Na miejsce dochodzą o świcie rozkładają biwak na południe od wsi Rogowice i Serbinów.
29 sierpnia
Oddziały 2 pułku zakwaterowały: I bat. - Rogowice, II bat. - Baran i Chyby, III bat. - Serbinów. Zapewne dowództwo dywizji kwaterowało w Rogowicach przy I batalionie „Nurta”.
31 sierpnia
Wieczorem dowództwo dywizji oraz oddziały 2 pułku zgrupowały się koło gajówki Młynki i marszem przez Mniów, Węgrzynów i Grzymałków dotarły w wyznaczony rejon w okolicy Radoszyc. Dowództwo dywizji zakwaterowało zapewne w Jóźwikowie wspólnie z batalionem „Nurta”.
3 września
Wieczorem dowództwo dywizji wraz z 2 pułkiem przechodzi na jednodniowy biwak w lasach koło Salachowego Boru.
4/5 września
Oddziały przechodzą w rejon wsi Miedzierza. 2 pułk zajmuje następujące kwatery: I bat. – Strażnica, II bat. – Przyłogi, III bat. – Adamów. Dowództwo pułku stacjonowało w Przyłogach, dowództwo dywizji wraz ze służbami zakwaterowało we wsi Cisownik. Dowództwo Korpusu Kieleckiego stanęło w leśniczówce i gajówce na północ od wsi Adamów.
ZOBACZ NA MAPIE GDZIE ZNAJDUJE SIĘ WIOSKA CISOWNIK
13/14 września
Prowadząc walkę w Smykowie 2 ppLeg. przebija się z zagrożonego terenu. Dowództwo dywizji wychodzi z okrążenia z głównymi siłami 2 ppLeg. Przez miejscowości Salata, Gliniany, Stanowiska i Kłucko przechodzą w rejon wsi Pałęgi i Filipy oraz skraju lasu koło Jóźwikowa.
14/15 września
Dowództwo dywizji wraz z dowództwem korpusu przechodzi w lasy koło Snochowic znajdując się zapewne w dalszym ciągu pod ochroną 2 ppLeg. Nad ranem zatrzymano się w lesie na południe od Snochowic.
15/16 września
2 pułk piechoty przechodzi na południe kompleksu leśnego zajmując kwatery w wioskach Fanisławice i Fanisławiczki. Dowództwo Korpusu i Dywizji zakwaterowały zapewne w Fanisławicach.
17/18 września
2 i 3 pułk przechodzą w dwóch kolumnach do lasów zgórskich. 2 pułk maszerując trasą koło Lesicy bez przeszkód osiągnął nakazany rejon. Dowództwo Korpusu i Dywizji zakwaterowało we wsi Zawada.
ZOBACZ MIEJSCE GDZIE KWATEROWAŁ SZTAB DYWIZJI
18/19 września
Dowództwo Korpusu i Dywizji maszerując pod ochroną 2 pułku przechodzą w rejon wsi Bolmin, a po sforsowaniu umocnień na Nidzie maszerują lasami już w ciągu dnia. Docierając ostatecznie w okolice osady Młyn – Wyspa.
19/20 września
W dalszym ciągu dowództwo Korpusu oraz dowództwo Dywizji maszeruje razem z 2 pułkiem i dociera w rejon wsi Kanice i Mniszek.
20/21 września - osada Podłazie
Przez Kanicę, Rembiechową i Węgleszyn oddziały dywizji docierają w lasy w rejonie wsi Radków i Secemin. Sztab i dowództwo 2 DPLeg. kwaterują w osadzie młyńskiej Podłazie,
26 września - Zwierzyniec
Podczas niemieckich ataków na 2 i 4 pułki sztab Dywizji opuszcza Podłazie i przenosi sie do gajówki Zwierzyniec gdzie znajduje się pod ochroną 3 ppLeg.
27 września
Komendant Okręgu Kielce, a jednocześnie dowódca Kieleckiego Korpusu AK podejmuje decyzję o rozwiązaniu Kieleckiego Korpusu AK. Dowództwo i sztab korpusu przechodzą do konspiracji. Nakazano stopniową demobilizację żołnierzy.
Zapada też decyzja, że odtąd 2 dywizja ma prowadzić walkę działającymi niezależnie od siebie pułkami. Dowództwo 2 DP miało przebywać przy jednym z pułków.
27/28 września
Oddziały 2 DP przechodzą w lasy na północ od wsi Lipno. Dowództwo dywizji kwateruje prawdopodobnie w samym majątku Lipno.
29 września
Tego dnia zapewne w dworze w Lipnie płk. „Lin” zorganizował odprawę dowódców pułków oraz batalionów na której poinformował zebranych o rozkazie Komendanta Okręgu i przekazał wytyczne co do dalszych działań.
Tego samego dnia wieczorem 2 pułk przeszedł razem ze sztabem 2 DP w rejon Mniszek i Kanice Nowe.
1/2 października
Dowództwo dywizji przechodzi z pułkiem na kwatery w Lasochowie i Wiśniczu.
5 października
Nocnym marszem dowództwo dywizji wraz z 2 pułkiem dociera do miejscowości Chotów. Po krótkim odpoczynku oddziały maszerują dalej i docierają do wsi Ewelinów i Lasocin. Dowództwo kwateruje zapewne w pałacu. Trwa reorganizacja i demobilizacja.
8 października
Do dowództwa dociera rozkaz Komendanta Okręgu o częściowej demobilizacji jednostek. Rozkaz nakazuje także aby do konspiracji przeszły sztaby wszystkich jednostek tym samym dowództwo i sztab 2 DP rozwiązały się.
Skład sztabu i dowództwa 2 DPLeg.
Skład sztabu ukształtował się w okresie 12-15 sierpnia
Dowódca dywizji – płk Antoni Żółkiewski „Lin”,
Szef Sztabu – kpt. Michał Mandziara „Siwy”,
Oficer operacyjny – kpt. Leon Torliński „Kret”,
Oficer łącznikowy (adiutant) – kpt. Witold Sągajłło „Sandacz”,
Oficer ds. zrzutów i lotnictwa – por. pil. Władysław Szumowski „Pokrzywka”,
Dowódca żandarmerii – por. Dionizy Mędrzycki „Reder”
Dowódca saperów – kpt. Tadeusz Struś „Kaktus”,
Dowódca szwadronu zwiadu konnego – rtm. Karol Wickenhagen „Pobóg”,
Dowódca łączności – kpt. Tadeusz Osiński „Szum”,
Dowódca artylerii – por. Roman Ziętek „Korwin”,
Szefowie służb:
Szef sądu polowego – por. Leon Byszewski „Komar”,
Szef służby zdrowia – kpt. Jan Aleksandrowicz „Szerszeń”,
Szef służby duszpasterskiej – ks. kpt. J.Maruszewicz „Rogala”, proboszcz parafii Przybysławice.