W Inspektoracie Radomskim

Wedle pierwotnych planów Radomska Brygada Piechoty miała zostać utworzona w Inspektoracie Radomskim jako jedna z czterech brygad w Okręgu.

Żywocki Zygmunt

     Zgodnie z Rozkazem Ogólnym Nr. 1, z 29 czerwca 1944r., poza zgrupowaniami dywizyjnymi Komendant Okręgu przewidywał utworzenie, z nadwyżek zmobilizowanych żołnierzy czterech brygad piechoty.
Zgodnie z rozkazem powstać miały:
Brygada Radomska – tworzona przez Inspektorat "A" Radomski,
Brygada Sandomierska – tworzona przez Inspektorat "C" Sandomierski,
Brygada Kielecka – tworzona przez Inspektorat "D" Kielecki,
Brygada Częstochowska – tworzona przez Inspektorat "E" Częstochowski.

     Tak więc pierwotne plany zakładały, że Brygada Radomska zostanie utworzona w Inspektoracie Radomskim, a jej dowódcą zostanie Inspektor, którym był wtedy ppłk Zygmunt Żywocki "Kostur".

W Inspektoracie Starachowickim

Musimy  zaznaczyć, że plany dotyczące wielkich jednostek (w tym brygad) nie zostały zrealizowane z powodu szybkiego przesuwania się frontu (obwody: Sandomierz, Opatów, Kozienice) oraz mniejszej ilości zmobilizowanych żołnierzy (problemem byli żołnierze z organizacji scalonych w ostatnim czasie oraz brak broni). 

Gądzio Stefan "Kos"

     Problemy wynikające z opisanej sytuacji dotknęły także Inspektoratu Radomskiego, który w pierwszej kolejności miał odtwarzać 72 pp (Obwód Radom) i 172 pp (Obwód Kozienice). Problemy z uzbrojeniem oraz z mobilizacją na terenie Obwodu Kozienice (trwały tam już walki frontowe w ramach przyczółka warecko-magnuszewskiego) sprawiły, że Inspektor Radomski podjął decyzję o organizacji w pierwszej kolejności 72pp (łącznie z Obwodów Radom i Kozienice).

     Komenda Okręgu widząc te przeszkody w realizacji planów, zmuszona została dokonać zmian. Utworzenie Brygady Radomskiej przekazano do realizacji Inspektoratowi Starachowickiemu. Potwierdza to Rozkaz Szczególny Nr. 2 Komendanta Okręgu z dnia 30 lipca 1944r.

     Radomska Brygada Piechoty tworzona przez Inspektorat „B” Starachowicki miała składać się z dwóch pułków: Konecki Pułk Piechoty tworzony w Obwodzie Końskie i Iłżecki Pułk Piechoty tworzony w Obwodzie Iłża. Na dowódcę wyznaczono Inspektora Starachowickiego mjr. Stefana Gądzio „Kos”. Potwierdza to niejako Rozkaz Szczególny Komendanta Okręgu z 10 sierpnia 1944r. w sprawie służby duszpasterskiej Okręgu "Jodła", który do Brygady Radomskiej przydziela kapelanów z Obwodów Końskie i Iłża. Jest to jednak czas mobilizacji zgrupowań dywizyjnych. W pierwszej kolejności Inspektorat miał odtworzyć 272 pp ze składu 28 Dywizji Piechoty AK, ale po zmianach, ostatecznie odtwarzał 3 pp ze składu 2 Dywizji Piechoty AK. Mobilizowane na terenie Obwodów Iłża i Końskie oddziały zasilały tworzony pułk i organizacja brygady zeszła na plan dalszy.
     Do rozbudowy brygady, a dokładnie do utworzenia Iłżeckiego Pułku Piechoty doszło dopiero miesiąc później, ale jemu poświęcimy osobny rozdział. Konecki Pułk Piechoty w strukturach brygady nie powstał nigdy bowiem jesienią 1944r. na terenie tego obwodu prowadzone były ciężkie walki przez oddziały AK.

Ponownie w Inspektoracie Radomskim

Do kolejnej zmiany dochodzi jesienią 1944r. Z Rozkazu Organizacyjnego Nr. 4/44 z dnia 12 października 1944r. Komendanta Okręgu dowiadujemy się, że tworzenie Brygady Radomskiej ponownie znalazło się w gestii Inspektoratu "A" Radomskiego. Potwierdza to kolejny Rozkaz Organizacyjny Nr. 5/44. z 24 października 1944r.

Rozkaz Nr 5/44

     W tym czasie nie istnieje już jednak Iłżecki Pułk Piechoty. Po bitwie pod Piotrowym Polem pozostałości pułku przebywały jeszcze w lasach do początku listopada, ale pozostających w ciężkich warunkach żołnierzy rozkaz obchodził zapewne najmniej.
     Nie znaleźliśmy niestety jakichkolwiek dokumentów świadczących o planach organizacyjnych co do powołania brygady w ramach Inspektoratu Radomskiego.

Źródła

Podczas opracowywania powyższego tekstu korzystaliśmy z następujących źródeł: 

Adamczyk M., Tomczyk J.: „Burza” w okręgu radomsko-kieleckim w świetle dokumentów,
Archiwum własne Dionizego Krawczyńskiego,
Borzobohaty W.: „Jodła”,
Massalski A. i Meducki S.: „Armia Krajowa Okręg Radomsko-Kielecki”,

Wróć